Чир-істезіглерін апарчатхан кізілер (геологтар) ӱр тус ікінҷілеп сағысха тӱсчеңнер, арса, пістің Чир (планета) хара пурунғы тустарда, прай ӱстӱ сарина пусха тартыл парған полған полар. Найла тың соох полғанынаңар ізіг талазығлар иртчеңнер.
Сурығ турған: хайға читіре чир тооп парып, халын пуснаң чир ӱстӱн чабысхан. Иң кӧбізі сағысха тартылғаннар — Чир, 720 — 635 миллион чылларның аразында прай саринаң пустаң чабын парған (криогенный период).
Амды Колорадо тағларында, хумнығ Тавакайвада пастағы «пар нименің пӱдізінде» киречілестіг ниме-оолар табыл парған (вещественное доказательство): 700 миллион чыллар мының алнындағы тузында Чирнің ӱстӱ экваторға читіре пуснаң чабынған полтыр.
Ол тус аразында Чир прай саринаң халын пус алтында чатхан. Боулдередегі Колорадо университедінің чир — істезіглер апарчатхан факультедінде Лиам Кортни-Девиснің устаанынаң пу істезіглер апарылғаннар.
Пу істезіг тоғыснаң танызып аларга чарир мында: Proceedings of the National Academy of Sciences журналында.
Ӧӧні мында: New-Science.ru https://new-science.ru/najdeno-pervoe-dokazatelstvo-togo-chto-zemlya-byla-pokryta-ldom-700-millionov-let-nazad/
